Co giật do sốt cao ở trẻ nhỏ: Sơ cứu tại nhà như thế nào cho an toàn?

Khi con bị sốt, cha mẹ nên làm gì để phòng tránh cho con bị co giật. Và nếu không may trẻ bị co giật, cha mẹ nên xử lý như thế nào để giữ an toàn cho trẻ? Hãy cũng tham khảo hướng dẫn của bác sĩ Nguyễn Thanh Hưng Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.

Hỏi : Thưa bác sĩ, con tôi năm nay được 2 tuổi, con tôi ngay từ khi sinh ra đã yếu và suy dinh dưỡng. Thời gian gần đây, cháu nó hay bị sốt, có hôm sốt cao 39,5 độ. Tôi có cho cháu uống viên sủi hạ sốt rồi cháu lại bình thường. Tôi lo sợ khi cháu bị sốt cao có thể kèm theo co giật, nên nếu gặp phải trường hợp đấy thì tôi nên chăm sóc cháu như thế nào ạ? Cảm ơn bác sĩ.

(Nguyễn Thị Loan, đường Trần Phú, TP Nha Trang)

Bác sĩ trả lời : Chào bạn, cảm ơn câu hỏi của bạn. Đối với trường hợp của bạn thì tôi khuyên bạn nên đưa bé đi khám vì bé nhà bạn sốt cao và hay bị sốt đi sốt lại có thể nguyên nhân là do một bệnh gì đó. Do vậy, để đảm bảo an toàn cũng như điều trị dứt bệnh thì bạn nên đưa bé đi khám.

Nhưng tôi cũng sẽ trả lời câu hỏi của bạn: Cách phòng chống co giật khi trẻ bị sốt cao? để mình có thể hiểu và biết cách phòng tránh cho bé.

Sốt là khi nhiệt độ hậu môn > 38oC hay nhiệt độ nách > 37.5oC, đây là phản ứng tự vệ của cơ thể để chống lại sự xâm nhập của các mầm bệnh từ bên ngoài như vi khuẩn, virus hay kí sinh trùng… hoặc tiêm chủng vacxin…

Sốt co giật: Những cơn sốt cao thường gây ra co giật ở trẻ từ 6 tháng đến 6 tuổi là do não bộ của trẻ khi ấy chưa phát triển một cách toàn diện và có sự nhạy cảm với các rối loạn nhiệt độ trong cơ thể. Do đó, sốt cao có thể kích thích não bộ của trẻ và khiến trẻ bị co giật. Tuy nhiên, không phải trẻ nào cũng bị co giật khi sốt cao.

1. Biểu hiện của sốt co giật

• Thường sốt cao trên 39 0 C
• Mất hay giảm ý thức và sùi bọt mép
• Tay và chân gồng cứng, sau đó bắt đầu co giật
• Hai mắt nhìn ngước.

Có 2 thể co giật do sốt: Loại đơn giản và loại phức tạp. Khoảng 1/3 trẻ co giật do sốt là co giật thể phức tạp.

Biểu hiện khi trẻ co giật do sốt thể đơn giản

• Cơn co giật toàn thân
• Thời gian co giật ngắn, tự hết và thường dưới 5 phút.
• Trẻ không rối loạn tri giác hay có bất kỳ dấu hiệu thần kinh nào sau cơn co giật.
• Thường có tiền sử co giật do sốt.

Biểu hiện khi trẻ co giật do sốt thể phức tạp

• Co giật chỉ một vùng nào đó của cơ thể (khu trú).
• Thời gian kéo dài hơn 15 phút
• Có từ 2 cơn co giật trở lên trong vòng 24 giờ.
• Có rối loạn tri giác hay liệt chi sau co giật.

2.Cách sơ cứu khi trẻ bị co giật do sốt cao

• Bước 1:

– Đặt trẻ nằm xuống giường hoặc nơi bằng phẳng, thoáng mát; tránh các vật cứng, vật sắc nhọn

– Đặt trẻ nằm nghiêng sang một bên để tránh trường hợp trẻ nôn, chất nôn sẽ đi vào đường hô hấp

– Nới lỏng quần áo hoặc cởi bỏ bớt quần áo.

– Tuyệt đối không dùng vật cứng ngáng miệng trẻ.

• Bước 2: Dùng khăn sạch nhúng vào nước ấm, vắt sạch nước và lau khắp người trẻ, đặc biệt vùng bẹn, nách, lau đi lau lại liên tục cho đến khi trẻ hết cơn co giật thì dừng lại.
• Bước 3: Đặt viên hạ sốt vào hậu môn do trẻ đang co giật uống rất khó và dễ gây sặc. Dùng hàm lượng paracetamol thông thường mà bé hay dùng hoặc với liều lượng là 10-15mg/kg cân nặng.
• Bước 4: Khi trẻ ngưng cơn co giật lật trẻ nằm nghiêng sang một bên, đầu hơi ngửa ra sau (tư thế an toàn) để nếu trẻ có nôn chất nôn sẽ đi ra ngoài mà không đi vào đường hô hấp gây tắc nghẽn đường hô hấp, nguy hiểm tính mạng của trẻ.
• Bước 5: Nhanh chóng đưa trẻ đi cấp cứu để được điều trị sớm phòng tránh cơn co giật tái phát

3. Phòng cơn co giật do sốt cao

• Đưa trẻ đi khám để điều trị sớm, phát hiện nguyên nhân gây sốt và phòng tránh bị co giật
• Cho trẻ uống nhiều nước hoặc bú nhiều lần hơn; uống nước điện giải (oresol), nước cam, chanh để bù nước và tăng sức đề kháng cho trẻ
• Cởi bớt quần áo, mặc quần áo thoáng mát, không ủ ấm hoặc bọc kín trẻ
• Đặt trẻ nằm nơi thoáng mát, sạch sẽ
• Theo dõi thân nhiệt bé thường xuyên bằng cách cặp nhiệt độ
• Lau người cho trẻ bằng nước ấm, dùng thuốc hạ nhiệt khi nhiệt độ cơ thể lên quá 38,5 độ C
• Cho trẻ ăn các đồ ăn lỏng dễ ăn: cháo, sữa… hoặc các món bé thích ăn để hồi phục sức khỏe.
• Và đặc biệt là đối với trường hợp bé nhà bạn sinh ra đã yếu và suy dinh dưỡng thì mình càng nên phải chú ý. Cho bé ăn đầy đủ chất dinh dưỡng, chế độ ăn uống hợp lý và bổ sung các thực phẩm để cải thiện tình trạng sức khỏe, tăng cường sức đề kháng cho bé.